Sınıflandırma, Etiketleme ve Ambalajlama (CLP/SEA) Yönetmeliği ve Etiketleme Gereklilikleri
Sınıflandırma, Etiketleme ve Ambalajlama (SEA) Yönetmeliği (Türkiye Resmi Gazete Sayısı: 28848, Mükerrer), kimyasal maddelerin ve karışımların zararlarının açık bir şekilde iletilmesini sağlamak için tasarlanmış bir Avrupa Birliği düzenlemesi olan CLP (Classification, Labelling and Packaging)'nin Türkiye’deki resmi karşılığıdır. SEA'ya uygun etiketleme; güvenlik, yasal uyumluluk ve bilinçli karar almayı teşvik etmek için hayati önem taşır. İşte bu konuyla ilgili ayrıntılı bir açıklama:
SEA - CLP'ye Uygun Etiketlemenin Amacı
SEA’ya uygun etiketlemenin temel hedefleri şunlardır:
- Kimyasal zararları açıkça tanımlayarak insan sağlığı ve çevreyi korumak.
- Güvenli taşıma, kullanım ve bertaraf için standartlaştırılmış bilgi sağlamak.
- Küresel Uyumlaştırılmış Sistem (GHS - Globally Harmonized System) ile uyumlu bir şekilde zarar iletişimini dünya çapında standart hale getirmek.
SEA’ya Uygun Etiketin Ana Unsurları
SEA yönetmeliği kapsamındaki bir etikette şu unsurlar bulunmalıdır:
-
Ürün Tanımlayıcı:
- Maddenin ya da karışımın kimyasal adı veya ticari adı.
- Maddenin CAS/EC numaraları gibi benzersiz tanımlayıcılar.
- AB ülkeleri için; eğer gerekiyor ise UFI (Unique Formula Identifier) kodu.
-
Tedarikçi Bilgileri:
- Üretici, ithalatçı veya dağıtıcının adı, adresi ve telefon numarası.
-
Zararlılık Piktogramları:
- Zararın türünü görsel olarak temsil eden grafik semboller (örneğin, alevlenirlik veya toksisite). Kırmızı çerçeve, zemin beyaz, işareti siyah olmalıdır.
-
Uyarı Kelimesi:
- Zararın ciddiyetini belirtmek için "Tehlike" veya "Dikkat" kelimelerinden biri kullanılır.
-
Zararlılık İfadeleri (H İfadeleri):
- Zararın doğasını ve derecesini tanımlayan standart ifadeler (örneğin, "H315-Cilt tahrişine yol açar"). Not: H kodlarının kendisi zorunlu değildir, ancak ifadenin cümlesi etikette yer almalıdır.
- Eğer varsa, ek zarar ifadeleri (EUH İfadeleri) (örneğin, "EUH066-Tekrarlı maruz kalmalarda ciltte kuruluğa ve çatlaklara neden olabilir"). Not: EUH kodlarının kendisi zorunlu değildir, ancak ifadenin cümlesi etikette yer almalıdır.
-
Önlem İfadeleri (P İfadeleri):
- Güvenli kullanım, saklama ve acil durum önlemlerini açıklayan talimatlar (örneğin, "P280-Koruyucu eldiven giyin"). Not: P kodlarının kendisi zorunlu değildir, ancak ifadenin cümlesi etikette yer almalıdır.
-
Nominal Miktar:
- Ürünün ambalajdaki miktarı, eğer uygulanabilirse.
-
Ek Bilgiler:
- Diğer düzenlemelerce istenen veya ürüne özgü ek bilgiler.
Tasarım ve Yerleştirme Gereklilikleri
- Dayanıklılık: Etiketler ambalaj üzerinde sağlam bir şekilde yapışmalı ve ürünün kullanım süresi boyunca okunabilir kalmalıdır.
- Görünürlük: Etiket belirgin bir şekilde yerleştirilmeli ve kolayca okunabilir olmalıdır.
- Dil Gerekliliği: Bilgi, ürünün satıldığı ülkenin resmi dil(ler)inde sunulmalıdır.
Özel Hususlar
- Küçük Ambalajlar: 125 ml'nin altındaki kaplar için bazı istisnalar uygulanabilir, örneğin bazı zararlılık veya önlem ifadelerinin etiketten çıkarılması (ancak diğer belgelerde bulunması gerekebilir).
- Çocuklara Dayanıklı Özellikler: Belirli zararlılıklara sahip ürünlerde çocuklara dayanıklı kapaklar ve dokunsal uyarı işareti (görme engelliler için tehlike uyarısı) bulunmalıdır.
SEA’ya Uygun Etiketlemenin Faydaları
- Güvenlik: Tehlike bilgilerini net bir şekilde sunarak kazaları ve maruziyeti azaltır.
- Yasalara Uyumluluk: AB (CLP) ve Türkiye (SEA) düzenlemelerine uygunluğu sağlar ve yasal yaptırımları önler.
- Şeffaflık: Çalışanlar ve tüketiciler için ayrıntılı güvenlik bilgileri sunarak güven oluşturur.
Daha fazla ayrıntı için Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA - European Chemicals Agency) web sitesini inceleyebilirsiniz.